Ukrayna müharibəni uduzur, yoxsa hələ qalib gəlmək iqtidarındadır? Tərəfdaşları Kiyevi məcburi sülhə vadar edirmi? Ümumiyyətlə, hərbi əməliyyatlar başlayandan silah verilməsi məsələsində ləng və ehtiyatlı addımlar atan Qərb Zelenskini satıbmı? 

Bu gün Ukraynada hərbi əməliyyatların uğurundan danışmaq mümkün deyil. Nə Rusiya, nə də Ukrayna ciddi üstünlük əldə edə bilməyərək, daha çox mövqe döyüşlərinə keçiblər. Əgər ukraynalılar Dnepr çayının Qərb sahilində nisbi uğur əldə ediblərsə, rusiyalılar da böyük itkilər hesabına da olsa, Avdeyevkada irəliləyə biliblər. Lakin tərəflərin bu “uğuru” müharibənin taleyinə ciddi təsir göstərə bilmir. Belə demək mümkünsə, tərəflər döyüş əməliyyatında “ölü nöqtə”yə çatıblar.

Buna görə də, indi bütün dünya Ukraynada nə baş verdiyi, xüsusən də nə baş verəcəyi üzərində baş sındırır. Və onların bir hissəsi Qərbin Ukraynanı qurban verdiyi fikrindədir.

Məsələn, bir qədər əvvələ qədər Ukrayna prezidenti administrasiyasında çalışan, hazırda isə müxalifətdə olan və növbəti seçkilərdə namizədliyini irəli sürəcəyini bəyan edən qalmaqallı siyasətçi Aleksey Arestoviç Qərbin Ukraynanı “atdığını” bildirir. Prezident ofisi rəhbərinin keçmiş müşaviri Qərbi Rusiyaya qalib gəlmək üçün lazım olan və söz verilən silahları çatdırmamaqda ittiham edib. Arestoviçin sözlərinə görə, Ukraynanın hücumunun dayanması da bununla bağlıdır.

“Bütün məsuliyyət Ukraynaya həqiqi böyük müharibə aparmaq üçün əsl dəstək sözü verən, amma bu dəstəyi göstərəməyən – bizə “atanların” üzərinə düşür”, - Arestoviç qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, Ukrayna Rusiyanın hücumunun ilk aylarında “öz müharibəsində” qalib gəlib və Qərb kifayət qədər dəstək göstərsəydi, onu başa çatdırmaq olardı: “Sonra isə digər müharibə başladı. Bu müharibəni isə təyyarələr, uzaq mənzilli raketlər və Quru Qoşunları üçün beş dəfə daha çox dəstək olmadan uda bilməzdik. Bütün bunlar olmadı. Biz buna görə çox böyük qiymət ödədik”, - o, deyib.

Arestoviçin iddiasına görə, Qərb yenidən Ukraynanı ataraq, onu Rusiya ilə danışıqlara məcbur edir.

Artıq bəzi Qərb siyasətçiləri də eyni ruhlu bəyanatlarla çıxış edilər. Məsələn, Çexiyanın yeni seçilən prezidenti Petr Pavel də Qərbin Ukrayna ordusu üçün artilleriya mərmiləri ilə bağlı verdiyi sözün üstündə durmadığını, F-16 təyyarələrinə pilotların hazırlanması proqramının lazımi səviyyədə olmadığını bildirib. Onun sözlərinə görə, hazırkı sursat təminatı Ukraynanın aktiv hərbi əməliyyatları davam etdirməsi üçün kifayət deyil. Çexiya lideri əlavə edib ki, hətta Ukraynanı dəstəkləyən ölkələrdə də tərəddüd artır. Bu isə ona gətirib çıxaracaq ki, ukraynalılar arasında məyusluq hissi artacaq, qeyri-müəyyənlik Kiyevə hərbi planlaşdırma aparmağa mane olacaq. Çexiya lideri onu da bildirib ki, bu il uğurun əsasını qoymaq üçün həlledici əhəmiyyətə malikdir. 2024-cü il isə daha mürəkkəb olacaq.

“Euractv” iddia edir ki, ABŞ və Almaniya Ukraynanın tez bir zamanda NATO üzvü olmasını istəmirlər və buna görə də, bütün cəhdlərlə bunun qarşısını almağa çalışırlar. “Bild” isə Almaniya və ABŞ arasında Ukrayna razılaşması ilə bağlı bir qədər də irəli gedərək, Şolts və Bayden arasında gizli sövdələşmə olduğunu iddia edib. Məqalədə qeyd edilir ki, Vaşinqton və Berlin Kiyevin qələbəsində maraqlı deyillər. Amma onlar Moskvanın da qələbəsinin qəti əleyhinədirlər. Buna görə də, Ukrayna ordusuna o qədər də güclü dəstək göstərməmək qərarına gələrək, müharibəni Rusiyanın tam taqətdən düşməsinə qədər uzadırlar.

Bundan əlavə, “Bild” ABŞ və Almaniyanın Rusiya ilə danışıqlara başlaması üçün Ukrayna tərəfinə təzyiq etdiyini də bildirir. Düzdür, ABŞ dövlət katibinin köməkçisi Ceyms Obrayn dərhal bu məlumatı təkzib edərək, belə bir təzyiq iddiasının həqiqətə uyğun olmadığını deyib: “Həmişə demişik ki, bunu Kiyev həll etməlidir. Biz Ukrayna ilə bağlı heç bir məsələni Ukraynasız həll etməyəcəyik”.

“Bild”in iddialarının həqiqiliyi ilə bağlı heç bir fakt yoxdur. Amma eyni zamanda, bəzi analitiklər kömək məsələsinin şübhəli olduğunu etiraf edirlər. Məsələn, Mixail Şerşevski qeyd edir ki, Qərbin Ukraynaya yardımı həqiqətən də müharibəni udmaqdan çox, uzatmaq xarakteri daşıyır: “Tərəflərdən birinin qələbəsini arzu edəndə, ona ən azı ən müasir 300 “Abrams” tankı verirlər, 30 tank deyil. Bir tərəfin qələbəsini arzu edəndə, ona ən azı 100 ədəd ən müasir F-16 Block 70/72 təyyarəsi verirlər, köhnəlmiş F-16-rı bir neçə ay sonra verəcəklərinə söz vermirlər. Nəhayət, Qərb Ukraynanın həqiqətən də qələbəsini arzu etsəydi, havada üstünlüyü təmin etməmiş, Kiyevi yerdə hücuma təhrik etməzdi” .

Macarıstanın XİN rəhbəri Peter Siyyarto isə Brüsseldə nazirlərin görüşü barədə danışanda NATO üzvlərinin Ukrayna ordusunun əks-hücumunun uğursuzluğa düçar olduğunu etiraf etdiklərini deyib. Onun sözlərinə görə, NATO ölkələri əks-hücumun onların gözləntilərini doğrultmadığını, güman etdiklərindən qat-qat az nəticə əldə olunduğunu bildiriblər.

NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq isə Ukrayna-NATO Şurasının iclasından sonra keçirilən mətbuat konfransında F-16 təyyarələrinin döyüş meydanında vəziyyəti köklü şəkildə dəyişəcəyinə əmin olmadıqlarını söyləyib: “Təyyarələr vəziyyəti köklü şəkildə dəyişə biləcək “gümüş güllə” deyil”.

Beləliklə, bütün göstəricilər rəsmi Kiyevin əleyhinədir. Kiyev hazırda məğlub duruma düşüb. Bəli, Rusiya hücumunun qarşısı alınıb, Moskvanın planları alt-üst edilib. Rusiya Odessa, Xarkov, Xersonu tutmaq planları üzərində deyil, əldə etdiklərini saxlamaq üzərində düşünür. Amma eyni zamanda, Ukrayna torpaq itirən tərəfdir və bu gedişlə o torpaqları qaytara bilməyəcək. 

Qərb isə həqiqətən də mövcud durumla barışmış kimi görünür. Söyləmək olar ki, Vaşinqtonda da, Brüsseldə də, Avropanın ayrı-ayrı paytaxtlarında da Ukraynaya yardımın davam etməsinin zəruriliyi ilə bağlı bəyanatlar səsləndirilir və bu yardımın davam edəcəyi ilə bağlı vədlər verilir. Amma reallıqda yardımın getdikcə zəiflədiyi göz önündədir və bir gün kəsiləcəyi ehtimalı var. 

Prezident Zelenskinin vəziyyəti isə o qədər də ürəkaçan deyil. “Bild” yazır ki, orduda prezident əleyhinə əhval-ruhiyyə yaranmağa başlayıb. Buna, ölkə başçısı ilə Silahlı Qüvvələrin Baş komandanı general Valeri Zalujnı arasında yaranan narazılıq da səbəb olur. Hər şeyin kökündə isə Qərbin vaxtında lazımi yardım göstərməməsi və ordunu məğlub duruma salması durur.

Adamın yadına dahi Azərbaycan mütəfəkkiri Mirzə Fətəli Axundzadənin 165 il əvvəl yazdığı “Aldanmış kəvakib” satirik povesti düşür.

Zelenski həqiqətənmi aldanmış kəvakib seçilib?