Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi 2023-cü il üçün adambaşına ərzaq istehlakı ilə bağlı hesabatını açıqlayıb, hesabatda müxtəlif növ ərzaq növləri üzrə istehlakın azalmasının davam etdiyini göstərilir.

Məlumatlar göstərir ki, bir sıra əsas qidaların istehlakı beynəlxalq normalardan xeyli aşağı olaraq qalır və bu, ölkədə ərzaq təhlükəsizliyi və qidalanma ilə bağlı narahatlıqları artırır. Bu barədə kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmovun “Ərzaq istehlakının səviyyəsi çox aşağıdır və azalmaqda davam edir” məqaləsində deyilir.

Çörək

2023-cü ildə Azərbaycanda adambaşına çörək istehlakı 117,7 kq olub ki, bu da Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) 117 kq standartına uyğundur.

Qeyd edək ki, çörək istehsalında istifadə olunan unun 70%-i xaricdən gətirilir ki, bu da ölkənin əsas ərzaq məhsullarının istehsalında xarici mənbələrdən asılılığını vurğulayır.

Ət və ət məhsulları

Dövlət Statistika Komitəsi bildirir ki, 2023-cü ildə adambaşına ət və ət məhsulları istehlakı 43,5 kq təşkil edib ki, bu da ÜST-ün tövsiyə etdiyi 78 kq-ın yalnız 55,7%-i deməkdir.

Azərbaycanda adambaşına daxili istehsal 33,7 kq, qalan hissəsi, o cümlədən təxminən 115,8 milyon dollar dəyərində 41 707 ton dondurulmuş ət və diri mal-qara idxal hesabına ödənilib.

Süd və süd məhsulları

2023-cü ildə Azərbaycanda adambaşına süd və süd məhsulları istehlakı 258,8 kq təşkil edib ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 0,5 kq azdır. Bu, ÜST-nin illik tövsiyə etdiyi 405 kq çəkinin 63,9%-ni təşkil edir.

Ölkə süd ehtiyacının 50%-ni yerli istehsal hesabına ödəyir və idxalla tamamlayır.

Yumurta

2023-cü ildə adambaşına yumurta istehlakı orta hesabla 189 ədəd təşkil edib ki, bu da ÜST-nin ildə adambaşına tövsiyə etdiyi 290 yumurtanın 65,1%-dir.

Balıq və balıq məhsulları

Adambaşına balıq istehlakının 8 kq olduğu bildirilib, bunun da 6 kq-ı yerli istehsaldır.

Bu, ÜST-ün tövsiyə etdiyi 18,2 kq-dan xeyli aşağıdır və Azərbaycanın beynəlxalq standartın cəmi 43,9%-nə cavab verdiyini göstərir.

Kartof

2023-cü ildə adambaşına kartof istehlakı əvvəlki ilə nisbətən 8,1% azalaraq 83,9 kq olub. Bu miqdar ÜST-nin tövsiyə etdiyi 117 kq-ın 71,7%-ni təşkil edir.

Ölkənin kartofa olan tələbatının 59,7 faizini daxili istehsal təmin edir.

Tərəvəz və bostan məhsulları

2023-cü ildə Azərbaycanda tərəvəz istehlakı bir qədər azalaraq adambaşına 139,3 kq olub. Bostan məhsulları istehsalı 35,8 kq təşkil edib ki, bu da əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli azdır. Tərəvəz və yemiş istehlakı ÜST standartlarını 35,5 kq üstələyib.

Meyvə və giləmeyvə

Son dörd il ərzində meyvə və giləmeyvə istehlakı 20% azalaraq 2023-cü ildə adambaşına 70,1 kq təşkil edib ki, bu da ÜST-ün tövsiyə etdiyi 185 kq-ın cəmi 37,9%-ni təşkil edir.

Şəkər və qənnadı məmulatları

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2023-cü ildə adambaşına şəkər istehlakı 27,5 kq, qənnadı məmulatları isə 14,2 kq olub.

Birlikdə götürdükdə, bu, ÜST-nin tövsiyə etdiyi 47 kq çəkinin 88,7%-ni təşkil edir. Azərbaycan xam şəkərinin 95%-ni idxal edir.

Kərə və bitki yağı

Kərə yağının istehlakı xeyli aşağı olub - adambaşına 3,9 kq, bu minimum istehlak səbətinin cəmi 56,5%-ni təşkil edir.

Bitki yağı istehlakı da kəskin şəkildə azalaraq adambaşına 8,2 kq təşkil edib ki, bu da ÜST-nin 9,1 kq standartına 90% uyğundur.

Beynəlxalq standartlarla müqayisə

2023-cü ildə Azərbaycanda ərzaq istehlakı ÜST standartları ilə müqayisədə belədir:

Daxili istehsal

2023-cü ildə Azərbaycanda yerli istehsal təmin edib:

Məqalədə müxtəlif kateqoriyalar üzrə ərzaq istehlakının azalması tendensiyası vurğulanır, bu da yerli istehsalın artırılması və ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün siyasi müdaxilələrin zəruriliyini göstərir. (Turan)