Logo
news content
premium image
Kateqoriyalar

Araşdırma

110 yaşlı “dünya ictimaiyyəti”
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının “babası” niyə 27 yaşında süqut etdi?

110 il əvvəl, 1914-cü il iyunun 28-də Avstriya-Macarıstan imperiyasının vəliəhdi Frans Ferdinand və arvadı hersoqinya Sofiya Sarayevoda qətlə yetirildilər. Bu, Birinci dünya müharibəsinin başlaması üçün qığılcım oldu. Müharibə Almaniya, Avstriya-Macarıstan, Bolqarıstan və Osmanlının daxil olduğu Mərkəz dövlətləri adlı koalisiyanın məğlubiyyəti ilə yekunlaşdı. Sarayevo qətlinin beşinci ildönümündə, 1919-cu il iyunun 28-də bu koalisiyasının aparıcı dövləti olan Almaniya ilə Versal sülh müqaviləsi imzalandı. Sənədin birinci hissəsi yeni beynəlxalq təşkilatın - Millətlər Cəmiyyətinin statutu haqqında idi. 

Millətlər Liqasının Nizamnaməsi əvvəlcə 44 dövlət tərəfindən imzalanmışdı: onlardan 31-i savaşda Antanta tərəfindən iştirak edən, 13-ü isə bitərəf qalmış dövlətlər idi. ABŞ Nizamnaməni ratifikasiya etmədiyindən qurumun üzvü olmadı. 

Nizamnamədə Millətlər Liqasının strukturu, funksiyaları və səlahiyyətləri əks olunurdu. 

Qurumun əsas orqanları Assambleya (bütün üzv dövlətlərin nümayəndələrinin illik toplantısı) və mövcudluğu dövründə 107 dəfə toplanan Şura idi. Sonuncuda daimi üzvlər və Assambleya tərəfindən vaxtaşırı seçilən qeyri-daimi üzvlər təmsil olunurdu. Daimi üzvlər Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya və Yaponiya idi. Almaniya və SSRİ də təşkilata qoşulduqda (müvafiq olaraq, 1926-cı il və 1934-cü il) Şuranın daimi üzvü oldular. Assambleya və Şura Cenevrədə toplanırdı. Baş katibin rəhbərlik etdiyi Millətlər Liqası katibliyi də burada işləyirdi. 

Əsas orqanlardan əlavə, daimi və ...

lock icon

Yazını tam oxumaq üçün