Moldova görüşləri barədə: “Razılaşdırılmamış məsələlər qalır”
02 İyun 2023
İyunun 1-də Moldovada Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin görüşü olub. Görüşdə Fransa prezidenti Emmanuel Makron, Almaniya kansleri Olaf Şolts və Avropa Şurasının rəhbəri Şarl Mişel iştirak ediblər. Bu beştərəfli format Şarl Mişel, İlham Əliyev və Nikol Paşinyan arasında üçtərəfli görüşdən sonra baş tutub.
Görüşlər Avropa siyasi birliyinin sammiti çərçivəsində keçirilib. Avropa Şurasının rəhbəri bildirib ki, görüş zamanı qaldırılan bütün məsələlər, o cümlədən insan hüquqları, sülh müqaviləsi və sərhədlərin delimitasiyası müzakirə olunub. Bu müzakirələr iyulun 21-də Brüsseldə keçiriləcək görüşə hazırlıq kimi qiymətləndirilib.
Azərbaycan prezidenti bu görüşlərə hələlik münasibət bildirməsə də, Nikol Paşinyan Moldovadakı erməni diasporu ilə görüş zamanı öz nikbinliyini ifadə edib. O 1975-ci il xəritələri əsasında Ermənistanla Azərbaycan arasında sərhədin demarkasiyasının mümkünlüyünü xatırladıb. Lakin Azərbaycanın onun təklifinə reaksiyasının yoxlanılmasının vacibliyini vurğulayıb.
Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin sədr müavini Hikmət Babaoğlu Azərbaycanın Avropa İttifaqı və ona üzv dövlətlərlə tərəfdaşlığı ilə əlaqədar Avropa siyasi birliyinin istənilən iclasında iştirakının vacibliyini vurğulayıb.
O, Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında əhəmiyyətli uzunmüddətli dinamikanın gözlənildiyini qeyd edib, çünki Azərbaycan müxtəlif beynəlxalq layihələrin sayəsində Asiya və Avropa arasında ən mühüm Logistika və Kommunikasiya Mərkəzinə çevrilir.
Beştərəfli görüşə gəlincə, deputat Turan-a bildirib ki, ondan dərhal nəticə gözləmək real deyil. O, görüşün keçirildiyi yerin və görüşdə iştirakın Avropa İttifaqının Rusiyaya mesajını çatdırmaq üçün nəzərdə tutulduğunu, potensial böhran vəziyyətində Moldovaya dəstəyini ifadə etdiyini ehtimal edib.
Babaoğlu daha sonra izah edib ki, Azərbaycan prezidenti əlaqədar liderlərə siyasi mesaj göndərmək üçün görüşdə iştirak edib və heç bir konkret razılaşmanın əldə olunmasını gözləməyib. Əsas məqsəd Brüssel formatında gələcək üçtərəfli danışıqlar üçün zəmin hazırlamaq idi.
Siyasi şərhçi Zərdüşt Əlizadə “Azadlıq” radiosuna bildirib ki, sülh danışıqları çətindir, çünki müharibəyə başlamaq onu bitirməkdən daha asandır. Lakin ardıcıl görüşlər sülh müqaviləsinin son imzalanmasına ümid verən irəliyə doğru addım kimi qiymətləndirilir. Əlizadə etiraf edib ki, 30 ildən artıq davam edən münaqişə dərhal həll edilə bilməz.
Sülh danışıqları davam etsə də, Bakı ilə Xankəndi (qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının paytaxtı) arasında danışıqlar üçün ən böyük maneə hazırda Rusiya Federasiyası, onun "sülhməramlı" korpusu və separatçılardır. Bu xarici qüvvələrin təzyiqi Qarabağ ermənilərinin danışıqlardan imtina etməsinə səbəb olub. Əlizadə hesab edir ki, xarici zərərli qüvvələr müdaxilə etməsə, bu məsələ bir neçə ay ərzində həll oluna bilər.
O, konkret son tarixi - 2025-ci ilin noyabrını yada salıb ki, Azərbaycan Rusiya qoşunlarının qalıb-qalmayacağına qərar verməli olacaq.
Son illər Azərbaycan və Ermənistan Rusiya və Avropa İttifaqının vasitəçiliyilə vaxtaşırı sülh danışıqları aparırlar.
Görüşlər Avropa siyasi birliyinin sammiti çərçivəsində keçirilib. Avropa Şurasının rəhbəri bildirib ki, görüş zamanı qaldırılan bütün məsələlər, o cümlədən insan hüquqları, sülh müqaviləsi və sərhədlərin delimitasiyası müzakirə olunub. Bu müzakirələr iyulun 21-də Brüsseldə keçiriləcək görüşə hazırlıq kimi qiymətləndirilib.
Azərbaycan prezidenti bu görüşlərə hələlik münasibət bildirməsə də, Nikol Paşinyan Moldovadakı erməni diasporu ilə görüş zamanı öz nikbinliyini ifadə edib. O 1975-ci il xəritələri əsasında Ermənistanla Azərbaycan arasında sərhədin demarkasiyasının mümkünlüyünü xatırladıb. Lakin Azərbaycanın onun təklifinə reaksiyasının yoxlanılmasının vacibliyini vurğulayıb.
Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin sədr müavini Hikmət Babaoğlu Azərbaycanın Avropa İttifaqı və ona üzv dövlətlərlə tərəfdaşlığı ilə əlaqədar Avropa siyasi birliyinin istənilən iclasında iştirakının vacibliyini vurğulayıb.
O, Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında əhəmiyyətli uzunmüddətli dinamikanın gözlənildiyini qeyd edib, çünki Azərbaycan müxtəlif beynəlxalq layihələrin sayəsində Asiya və Avropa arasında ən mühüm Logistika və Kommunikasiya Mərkəzinə çevrilir.
Beştərəfli görüşə gəlincə, deputat Turan-a bildirib ki, ondan dərhal nəticə gözləmək real deyil. O, görüşün keçirildiyi yerin və görüşdə iştirakın Avropa İttifaqının Rusiyaya mesajını çatdırmaq üçün nəzərdə tutulduğunu, potensial böhran vəziyyətində Moldovaya dəstəyini ifadə etdiyini ehtimal edib.
Babaoğlu daha sonra izah edib ki, Azərbaycan prezidenti əlaqədar liderlərə siyasi mesaj göndərmək üçün görüşdə iştirak edib və heç bir konkret razılaşmanın əldə olunmasını gözləməyib. Əsas məqsəd Brüssel formatında gələcək üçtərəfli danışıqlar üçün zəmin hazırlamaq idi.
Siyasi şərhçi Zərdüşt Əlizadə “Azadlıq” radiosuna bildirib ki, sülh danışıqları çətindir, çünki müharibəyə başlamaq onu bitirməkdən daha asandır. Lakin ardıcıl görüşlər sülh müqaviləsinin son imzalanmasına ümid verən irəliyə doğru addım kimi qiymətləndirilir. Əlizadə etiraf edib ki, 30 ildən artıq davam edən münaqişə dərhal həll edilə bilməz.
Sülh danışıqları davam etsə də, Bakı ilə Xankəndi (qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının paytaxtı) arasında danışıqlar üçün ən böyük maneə hazırda Rusiya Federasiyası, onun "sülhməramlı" korpusu və separatçılardır. Bu xarici qüvvələrin təzyiqi Qarabağ ermənilərinin danışıqlardan imtina etməsinə səbəb olub. Əlizadə hesab edir ki, xarici zərərli qüvvələr müdaxilə etməsə, bu məsələ bir neçə ay ərzində həll oluna bilər.
O, konkret son tarixi - 2025-ci ilin noyabrını yada salıb ki, Azərbaycan Rusiya qoşunlarının qalıb-qalmayacağına qərar verməli olacaq.
Son illər Azərbaycan və Ermənistan Rusiya və Avropa İttifaqının vasitəçiliyilə vaxtaşırı sülh danışıqları aparırlar.