“Total”ı Xəzərdən qovmaq mümkündürmü?
18 Noyabr 2022
Noyabr ayının 16-da Milli Məclis Fransa Senatının qətnaməsi ilə bağlı bəyanatı müzakirəyə çıxarıb. Həmin bəyanatın 4-cü bəndində çox maraqlı bir müddəa öz əksini tapıb. Həmin bənddə qeyd olunur:
“Fransa şirkətlərinin Azərbaycan tərəfi ilə enerji sektorunda əməkdaşlığına yenidən baxılması”.
Milli Məclisin bəyanatında qeyd olunan bu tövsiyə şübhəsiz ki, birbaşa Fransanın ən böyük enerji şirkəti olan “Totalenergies”ə istiqamətlənib. Çünki bu şirkət “Abşeron 1” qaz layihəsində 50%-lik bir paya sahibdir. Bəs rəsmi Bakı “Total”ı Xəzər qazından məhrum edə bilərmi?
Bu sualı Press Klub üçün Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban cavablandırıb.
“Əvvəla, onu qeyd edim ki, belə məsələlərə emosional yanaşmaq doğru deyil. Lakin bununla belə parlamentdə bu mövzuda gedən müzakirələri də normal qarşılamaq lazımdır. Parlament elə bu müzakirələr üçün yaradılıb. Ona görə Milli Məclisin bəyanatındakı 4-cü müddəanı da normal qəbul etmək lazımdır. Bu qanunverici orqanın Fransa Senatına adekvat reaksiyasıdır.
Soyuq başla “Total”ın Azərbaycandakı enerji layihələrindən uzaqlaşdırılması mövzusunu təhlil etsək, belə bir arqument irəli sürmək mümkündür ki, hasilatın pay bölgüsü sazişində nə, necə yazılıbsa o cür də olacaq. Çünki bu sazişlər Azərbaycan parlamenti tərəfindən ratifikasiya olunub və qanun hökmündədir. Millət vəkillərimiz də bilməlidir ki, onların özlərinin verdikləri səslərlə 2009-cu ildəki bu saziş qanun statusu alıb. Və onu birtərəfli qaydada dəyişdirilməsi mümkün deyil. Əgər bu baş verərsə, “Total” Azərbaycanı Beynəlxalq İqtisad Məhkəməyə şikayət edə və böyük miqdarda təzminat ala bilər. Azərbaycanın əlindəki yeganə rıçaq “Total”ın sazişlə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirib-yetirməməsinə ciddi nəzarət etməkdir. Əgər öhdəliklər yerinə yetirilmirsə şirkət qanunauyğun qaydada cəzalandırıla bilər”.
“Fransa şirkətlərinin Azərbaycan tərəfi ilə enerji sektorunda əməkdaşlığına yenidən baxılması”.
Milli Məclisin bəyanatında qeyd olunan bu tövsiyə şübhəsiz ki, birbaşa Fransanın ən böyük enerji şirkəti olan “Totalenergies”ə istiqamətlənib. Çünki bu şirkət “Abşeron 1” qaz layihəsində 50%-lik bir paya sahibdir. Bəs rəsmi Bakı “Total”ı Xəzər qazından məhrum edə bilərmi?
Bu sualı Press Klub üçün Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban cavablandırıb.
“Əvvəla, onu qeyd edim ki, belə məsələlərə emosional yanaşmaq doğru deyil. Lakin bununla belə parlamentdə bu mövzuda gedən müzakirələri də normal qarşılamaq lazımdır. Parlament elə bu müzakirələr üçün yaradılıb. Ona görə Milli Məclisin bəyanatındakı 4-cü müddəanı da normal qəbul etmək lazımdır. Bu qanunverici orqanın Fransa Senatına adekvat reaksiyasıdır.
Soyuq başla “Total”ın Azərbaycandakı enerji layihələrindən uzaqlaşdırılması mövzusunu təhlil etsək, belə bir arqument irəli sürmək mümkündür ki, hasilatın pay bölgüsü sazişində nə, necə yazılıbsa o cür də olacaq. Çünki bu sazişlər Azərbaycan parlamenti tərəfindən ratifikasiya olunub və qanun hökmündədir. Millət vəkillərimiz də bilməlidir ki, onların özlərinin verdikləri səslərlə 2009-cu ildəki bu saziş qanun statusu alıb. Və onu birtərəfli qaydada dəyişdirilməsi mümkün deyil. Əgər bu baş verərsə, “Total” Azərbaycanı Beynəlxalq İqtisad Məhkəməyə şikayət edə və böyük miqdarda təzminat ala bilər. Azərbaycanın əlindəki yeganə rıçaq “Total”ın sazişlə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirib-yetirməməsinə ciddi nəzarət etməkdir. Əgər öhdəliklər yerinə yetirilmirsə şirkət qanunauyğun qaydada cəzalandırıla bilər”.
Paylaş:
