Gürcüstanda siyasi böhran yeni mərhələyə qədəm qoyub. Hökumətin, prezidentin və müxalifətin - vətəndaş cəmiyyətinin sərgilədiyi mövqelər göstərir ki, proseslərin kulminasiyası bu il oktyabrın 26-da keçiriləcək parlament seçkilərinin nəticələri olacaq.

Mayın 28-də hökumət prezident Salomi Zurabaşvilinin “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanuna vetosunu ləğv edib. Müxalifətin boykot etdiyi səsvermədə 84 deputat qərarın lehinə, 4 deputat əleyhinə səs verib.

Beləliklə, Konstitusiyaya görə, qanunu Gürcüstan parlamentinin spikeri Şalva Papuaşvili imzalayacaq. Spiker jurnalistlərə açıqlamasında bu addımı atacağını təsdiqləyib. 

Prezident Zurabişvili xalqa müraciətində siyasi partiyaları və vətəndaş cəmiyyəti institutlarını referenduma hazırlaşmağa çağırıb. O, bildirib ki, bu referendum Gürcüstanın gələcək taleyini müəyyənləşdirəcək:

“Bu referendum müəyyən etməlidir ki, Gürcüstan xalqı öz gələcəyini Avropada görür, yoxsa Rusiyanın əsarətinə düşməkdə. Biz real referenduma hazırlaşmalıyıq. Bu gün enerjimiz imza toplamağa sərf edilməlidir. Referendumun keçirilməsi ilə bağlı qərarı imzalayacağam ki, aydınlaşdıraq: biz gələcəyimizi Avropanın yanında, yoxsa Rusiyanın əsarətində görmək istəyirik. 84 nəfər buna qərar verə bilməz”, – deyə prezident çıxışında bildirib.

Milli Hərəkat Partiyasının fəxri lideri, hazırda həbsdə olan eks-prezident Mixeil Saakaşvili prezidentin çağırışını dəstəkləyib. O, bəyan edib ki, referendum cəmiyyəti siyasi cəhətdən aktivləşdirəcək, seçkiqabağı dönəmdə onu səfərbər edəcək, ona görə də bu çağırışı xoş qarşılayır. Saakaşvili vurğulayıb ki, referendumun keçirilib-keçirilməməsindən asılı olmayaraq, imza toplamaq prosesi liderlərin və fəalların əhali ilə sıx işləməsinə imkan verən ən yaxşı mexanizmlərdən biridir, ondan istifadə edilməlidir. “Çoxistiqamətli, güclü fəaliyyət, fədakarlıq, çox yaxşı təşkilatçılıq və koordinasiya tələb olunur”, - eks-prezident sosial şəbəkə hesabında yazıb.

ABŞ və Avropa İttifaqı hakim “Gürcü arzusu”nun “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsini sərt tənqid edir. ABŞ Dövlət katibi Entoni Blinken qanunun qəbulunda “əməyi” olan deputatlara və hökumət rəsmilərinə qarşı viza qadağalarının tətbiqinə başlandığını elan edib. Dövlət katibi bəyan edib ki, bu, Birləşmiş Ştatların Gürcüstanla münasibətlərə yenidən baxılması prosesinin tərkib hissəsidir.  

Avropa İttifaqı da Gürcüstana ötən ilin dekabrında verilən “üzvlüyə namizəd” statusunun dondurulacağını bəyan edib. Qeyd edək ki, Tbilisiyə bu status verilsə də, danışıqlar prosesinə start verilməyib. Brüssel rəsmiləri bəyan ediblər ki, hökumətin israrı bir sıra məhdudiyyətlər, o cümlədən sadələşdirilmiş viza rejiminin aradan qaldırılması ilə nəticələnə bilər.    

Gürcüstan hökuməti isə Qərbin hədələyici mövqeyinə qarşı adekvat reaksiya sərgiləyir. Baş naziri İrakli Kobaxidze bu gün bildirib ki, bir sıra ölkələrin xarici işlər nazirləri hökumətlərinin xəbəri olmadan müxalifətin Tbilisidə keçirilən mitinqində iştirak edib. 

“Xarici işlər naziri öz hökumətindən xəbərsiz Gürcüstanda müxalifətin mitinqində iştirak edirsə, bu, həmin strukturda ciddiliyin olmadığını göstərir, lakin təbii ki, onların işidir”, - Kobaxidze bildirib.

Baş nazir Litva, Estoniya və İslandiya xarici işlər nazirlərinin bu yaxınlarda Tbilisidə keçirilən müxalifət mitinqində iştirakını belə şərh edib. “Mən hamıya bildirmək istəyirəm ki, Gürcüstanda heç kim Maydan gözləməməlidir”, - Kobaxidze deyib və Maydanın Ukrayna üçün fəsadlarından danışıb.

“Maydandan sonra Ukrayna hakimiyyəti iki dəfə kənardan təyin edilib və bu hakimiyyəti kim təyin edibsə, heç bir məsuliyyət daşımayıb. 2013-cü ilə qədər Ukraynanın ərazi bütövlüyü və 200 milyard dollarlıq iqtisadiyyatı var idi. Bu gün Ukrayna dağılıb və yenə heç kim buna görə məsuliyyət daşımır”, - deyə Gürcüstanın Baş naziri bildirib. O, bəyan edib ki, Gürcüstanın inkişafı üçün məsuliyyət Gürcüstan hökumətinin üzərinə düşür.

Beləliklə, Gürcüstan hökuməti müxalifət-vətəndaş cəmiyyəti, Prezident və Qərbli müttəfiqlərin təzyiqi ilə üz-üzə qalsa da, geri addım atmaq niyyətində deyil. Bunun əsas səbəblərindən biri hakim “Gürcü arzusu”nun cəmiyyətdə dayaqlarının hələ də möhkəm, parçalanmış müxalifətin reytinqinin isə əksinə, aşağı olması ilə bağlıdır. Son günlər yerli və xarici şirkətlərin keçirdiyi sorğulara görə, “Gürcü arzusu” 20 faizdən artıq reytinqə malik olmaqla, birinci sırada dayanır. Müxalif siyasi təşkilatların ümumi səsi ondan bir neçə faiz aşağıdır. Amma son bir ayda keçirilən davamlı etiraz aksiyaları hökumətin populyarlığının bir qədər azalmasına gətirib çıxarsa da müxalifət yenə də ciddi artıma nail ola bilməyib. Bununla belə, vətəndaş cəmiyyətinin, ayrı-ayrı siyasi qrupların fəalları cəmiyyətdə ciddi etimada malikdirlər. 

Proqnozlaşdırmaq mümkündür ki, müxalifət-vətəndaş cəmiyyəti prezidentin, Qərb müttəfiqlərinin hərtərəfli dəstəyi ilə proseslərin seçkiyə qədər yüksək dinamikada qalmasına çalışacaq. Bura referendum kampaniyası, küçə yürüşləri, seçkiqabağı müxalifətdaxili inteqrasiya prosesləri daxildir.    

Seçki qanunvericiliyinə görə, parlament seçkiləri ancaq proporsional qaydada keçirilir. 5 faizlik barajı aşan partiyalar 150 yerlik parlamentdə təmsilçilik hüququ qazanır. MSK seçkilərdə iştirak etmək üçün siyasi partiyalara lazımi prosedurlara başlamağı tövsiyə edib. 

Beləliklə, Azərbaycanın qonşusu və strateji tərəfdaşı Gürcüstanı qızmar yay və isti payız gözləyir. Müsbət məqamlardan biri odur ki, bütün tərəflər seçkini siyasi böhranın həllində açar məsələ olaraq görürlər. Bu günlərdə prezident Zurabişvili bəyan etdi ki, Gürcüstanda küçə etirazları ilə hakimiyyət çevrilişi olmayacaq. Bu siyasi iradə, eləcə də iki onillikdə keçilən yol, qazanılan təcrübələr qonşu ölkədə hadisələrin məcrasından çıxmayacağına ümid verir. 

Turqut