Logo
news content
User
Kateqoriyalar

Analitika

Dost da bəllidir, düşmən də...
Ekspert: “Başa düşməliyik ki, Ərdoğan və Əliyev müharibə dövrünün prezidentləridir”

Türkiyə Azərbaycan tərəfinin bu addımı atmağa hazır olması ilə bağlı verdiyi ilk bəyanatdan dərhal sonra Şuşada Baş konsulluq açmağa hazırdır. Bunu prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan çərşənbə axşamı Bakıda azərbaycanlı həmkarı İlham Əliyevlə geniş tərkibdə danışıqlar zamanı deyib.

 

Türkiyə liderinin sözlərinə görə, Türkiyənin Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtında diplomatik nümayəndəliyinin açılması təkcə Ermənistana deyil, bütün dünyaya açıq mesaj olacaq.

 

Elə həmin gün Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin yeni mərkəzi komanda qərargahının açılış mərasimi olub.

 

Qeyd edək ki, son illər Azərbaycan və Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri hər iki ölkənin ərazisində mütəmadi olaraq təlimlər keçirir.

 

Bundan əlavə, iki ölkə lideri arasında üzbəüz və nümayəndə heyətlərinin geniş tərkibində danışıqları olub. Türkiyə ilə Azərbaycanın dostluğu və qardaşlığı sarsılmazdır - mətbuata verilən bəyanatların leytmotivi də bu idi.

 

“Türkiyə və Azərbaycan “Bir millət, iki dövlət” prinsipi əsasında sıx əməkdaşlığı davam etdirəcək”, - Ərdoğan bildirib.

 

O, danışıqların məzmununa toxunaraq qeyd edib ki, iki ölkə arasında dialoqun gündəliyində duran mühüm məsələ energetika ilə bağlı olub. “Bu gün xüsusilə də Avropa Türkiyə üzərindən qaz nəqlində çox maraqlıdır. Onlar daima xahişlə bizə müraciət edirlər. Biz də öz növbəmizdə lazım olan hər şeyi edirik və bu istiqamətdə səylərimizi davam etdirəcəyik”, - deyə Ərdoğan bildirib.

 

O, Cənubi Qafqazdakı vəziyyətə də diqqət çəkib.

 

Türkiyə Prezidenti qeyd edib ki, “Zəngəzur dəhlizi” məsələsinin tezliklə həlli vacibdir və o, Türkiyə-Azərbaycan əlaqələrinin möhkəmlənməsinə töhfə verəcək.

 

Azərbaycan prezidenti də “Zəngəzur dəhlizi”nin açılmasını qaçılmaz adlandırıb. “Biz bu istiqamətdə işi gücləndirəcəyik. Dəhlizin açılması bir çox ölkələr üçün yeni imkanlar yaradacaq və regionda əməkdaşlığa müsbət təsir edəcək”, - deyə Əliyev bildirib.

 

O, həmçinin Avropanı Mərkəzi Asiya və Uzaq Şərqlə birləşdirən Orta Dəhlizin artan əhəmiyyətinə diqqət çəkib.

 

Onun sözlərinə görə, Xəzər dənizi və Azərbaycan vasitəsilə daşınan yüklərin həcmi ildən-ilə artır.

 

“Buna görə də biz nəqliyyat və logistika imkanlarımızı genişləndiririk. Biz Bakı limanının potensialını 75 milyon tona çatdırırıq. Biz dəmir yolunu, gəmiqayırma zavodunu və digər nəqliyyat infrastrukturunu ən müasir səviyyəyə qaldırırıq”, - deyə Prezident Əliyev bildirib.

 

O, Azərbaycan qazının Türkiyə vasitəsilə Avropa ölkələrinə ixracının artdığını da vurğulayıb. “Buna da böyük tələbat var”, - deyə Azərbaycan prezidenti əlavə edib.

 

“Bizim enerji sektorunda işimiz təkcə təbii qaz məsələsi ilə məhdudlaşmır. Bu gün biz bərpa olunan enerji sahəsində əməkdaşlıqla bağlı fikir mübadiləsi apardıq”, - deyə Azərbaycan Prezidenti bildirib.

 

O, həmçinin bildirib ki, Azərbaycan və Türkiyənin birliyi Cənubi Qafqaz regionu və bütün türk dünyası üçün vacibdir.

 

Onun sözlərinə görə, Azərbaycan və Türkiyə “xarici siyasətdə vahid mövqeyə istinad etməyə davam edəcək”.

 

Əliyev, “beynəlxalq hüququn əhəmiyyətini və effektivliyini azaldan” geosiyasi proseslərə diqqət çəkib. “Təəssüf ki, bu gün güc faktoru ön plana çıxır və beynəlxalq hüquq işləmir. Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etdiyi 30 il ərzində biz bunu görmüşük. Danışıqlar nəticə vermədi. Ancaq bizim gücümüz nəticə verdi”, - deyə Azərbaycan Prezidenti vurğulayıb.

 

O, Azərbaycan ordusunun bundan sonra da Türkiyə modeli ilə inkişaf edəcəyini vurğulayıb. Əliyev bu il 16 birgə hərbi təlimin planlaşdırıldığını da açıqlayıb.

 

Tərəflər təhsil sahəsində əməkdaşlıq məsələlərini də müzakirə ediblər. Bununla bağlı danışan prezident Ərdoğan yaxın zamanda Türkiyə-Azərbaycan Universitetinin açılacağını elan edib.

 

Beləliklə, Tərəflərin açıqlanan plan və niyyətlərinə uyğun olaraq Ərdoğanın səfərinin nəticələri barədə nə demək olar? Onlar Azərbaycanın modernləşməsinə, yəni, real inkişafına hansısa formada töhfə verə bilirlərmi?

 

Müstəqil azərbaycanlı analitik Rəşad Rzaquliyev fikirlərini Press Klubla bölüşüb.

 

Onun fikrincə, Ərdoğanın 2023-cü il prezident seçkilərində qələbəsi gələcək 5 il ərzində  ölkələrimiz arasında münasibətlərə güclü təkan verəcək.

 

“Türkiyənin yeni seçilmiş prezidentinin ilk dövlət səfəri, dövlət başçılarının bəyanatları buna böyük ümidlər verir.

 

Heç kimə sirr deyil ki, hər qalibiyyətli seçki dövründən sonra Rəcəb Tayyib Ərdoğan gələcək üçün köklü şəkildə yeni ideyalar və layihələrlə çıxış edir. İndi bu ideya və layihələr nə olacağını yalnız təxmin edə bilərik. Ancaq gəlin bir az proqnozlaşdırmağa çalışaq.

 

Dərhal qeyd etmək lazımdır ki, Türkiyə prezidentinin səfəri əlamətdar bir vaxta təsadüf edir. Dünya geosiyasi mərkəzləri açıq şəkildə dünya hegemonluğu uğrunda döyüşə giriblər. Biz başa düşməliyik ki, Rəcəb Tayyib Ərdoğan və İlham Əliyev alovlanan dərin qlobal siyasi və maliyyə böhranı, beynəlxalq hüquq və institutların əsaslarının dağılması, qanlı Avropa müharibəsi və milyonlarla qaçqın, sınaqdan çıxmış  beynəlxalq iqtisadi əlaqələrin qopması və əsasən mənfi olan bir çox başqa şeylərin fonunda müharibə dövrünün prezidentləridir.

 

Beləliklə, Türkiyə - Azərbaycan. Sinerjinin gücünə görə, bu qarşılıqlı faydalı ittifaq gələcəkdə Böyük Yaxın Şərq regionunda yeni təhlükəsizlik strukturunun və vahid Türk Layihəsinin formalaşması üçün lokomotiv ola bilər. Güclü hərbi-siyasi blok layihələrimizin uğurunun açarıdır.

 

Biz Azərbaycanın 3 min kvadratmetr km. ərazisində müvəqqəti və kompakt məskunlaşan Ermənistan vətəndaşları ilə məsələnin yekun həllini, “Zəngəzur dəhlizi”nin işinin təşkili ilə bağlı yekun qərarı; yeni Ermənistan və Gürcüstanın bütün sonrakı nəticələri ilə vahid regional təhlükəsizlik sisteminə daxil edilməsini gözləyirik. Burada bizim rəqiblərimiz və müttəfiqlərimiz aydındır və qorxuram ki, qarşıdakı mübarizə çox sərt olacaq.

 

Biz, həmçinin ölkələrimizdə iqtisadi göstəricilərin güclənməsini, beynəlxalq Orta Dəhlizin gələcək formalaşdırılmasına dəstəyi, enerji və logistika layihələrinin digər növlərini gözləyirik.

 

Xarici siyasətdə Türkiyə prezidentinin yeni komandasını nəzərə alsaq, çoxlu gözlənilməz sürprizlər gözləmək olar. Bir şeyə əmin ola bilərik - bizim birliyin dünya siyasətində ciddi oyunçu olmaq üçün hər cür şansı var.

 

O ki qaldı Türkiyə prezidentinin bu səfərinin Azərbaycanın müasirləşməsinə və real inkişafına töhfə verə biləcəyi sualına, əminəm ki, bu, qarşılıqlı prosesdir. Bu gün bir-birimizə ehtiyacımız var, bir-birimizə qarşılıqlı nüfuz etməyimiz, anlaşmamız güc və gələcəyə inam amilidir”, - deyə R.Rzaquliyev yekunlaşdırıb.

Rauf Orucov