2024-cü ilin aprel ayının sonuna olan məlumata görə, Azərbaycan və Ermənistan arasındakı sərhədin delimitasiyası üçün zəruri olan geodeziya ölçmələrinin yarıdan çoxu tamamlanıb və artıq 35 sərhəd dirəyi quraşdırılıb. Rəsmilər bildirirlər ki, bu, iki keçmiş sovet respublikası arasında sərhədin müəyyənləşdirilməsi kimi mürəkkəb prosesdə irəliyə doğru mühüm addımdır.

Azərbaycan Baş nazirinin müavini Şahin Mustafayev bildirib ki, koordinasiya səyləri davamlı şəkildə irəliləyir. "Sərhəd dirəklərinin quraşdırılması coğrafi sərhədlərin 1991-ci il müqavilələrinə uyğun olmasını təmin edən demarkasiya prosesində həlledici addımdır", - Mustafayev Bakıda mətbuat konfransında deyib.

Delimitasiya prosesi Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) qəbul etdiyi 1991-ci il Alma-Ata Bəyannaməsinə uyğun olaraq həyata keçirilir. Bəyannamə SSRİ-nin süqutu zamanı mövcud olan sərhədlərin inzibati bölgülər əsasında müəyyən edilməsində əsas sənəd rolunu oynayıb.

Milli Məclisin deputatı Arzu Nağıyev (Azərbaycan Milli Məclisinin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsi) sərhədlərin dəqiq demarkasiyası üçün tarixi xəritələrdən istifadənin vacibliyini vurğulayıb. "1991-ci ildə SSRİ-nin dağılmasından sonra hər bir respublika müstəqil dövlət oldu. O zaman qərara alınıb ki, sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası 1991-ci ilin xəritələri əsasında aparılsın", - Nağıyev Turan agentliyinə bildirib.

Sərhədlərin delimitasiyası üzrə hazırda davam edən işlərə ətraflı geodeziya tədqiqatları və razılaşdırılmış xətlər üzrə fiziki işarələrin qoyulması daxildir. Bu hərtərəfli proses gələcəkdə ərazi mübahisələrinin qarşısını almaq və ikitərəfli münasibətləri gücləndirmək üçün lazımdır.

Həm Azərbaycan, həm də Ermənistan problem olaraq qalan məsələlərin həllinə və sərhədlərinin möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş delimitasiya prosesini davam etdirməyə sadiq olduqlarını bildiriblər. Rəsmi səviyyədə qeyd olunur ki, bu günə qədər görülən işlər ümumi anlaşma və beynəlxalq normalara və tarixi presidentlərə riayət etmək istəyini əks etdirir.

Təbii ki, proses ümidvericidir. Lakin tərəflərə bu prosesi sakit şəkildə davam etdirməyə icazə veriləcəyinə inam varmı? Axı bizim regionda başqa dövlətlərin də maraqları var. Onlar Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin bərpası prosesinin uğurla başa çatmasının qarşısını almaq üçün əngəllər yarada, hansısa təxribatlar təşkil edə bilərlərmi? Bakı və İrəvan bu cür oyunlara getməmək üçün nə etməlidir?

Rusiyalı siyasi ekspert Yeqor Kuroptev (Tbilisi) Pressklub.az-a açıqlamasında bununla bağlı fikirlərini bölüşüb.

O, ilk növbədə qeyd edib ki, sərhədin delimitasiyası məsələsi Sovet İttifaqının dağılmasından bəri Kremlin manipulyasiya məkanı və təsir aləti olub. “Bunlar Gürcüstanın Rusiya ilə sərhədi (Abxaziya və Sxinvali bölgəsi), Gürcüstanla Azərbaycan arasındakı sərhəd (Kremlin hər fürsətdə istifadə etdiyi Keşikçidağ kompleksi) və təbii ki, Ermənistan və Azərbaycan arasındakı sərhəddir", - analitik deyir.

Onun sözlərinə görə, hazırda Moskvanın Bakı ilə İrəvan arasında delimitasiya prosesini pozmaq üçün imkanları çox deyil. Lakin Kremlin ölkələrin sülhə doğru istiqamətlənməsinə göz yumacağını gözləmək lazım deyil. “Azərbaycan və demokratiyaya və demokratik dünya ilə əməkdaşlığa can atan Ermənistan arasında real sülh Moskvanı hər iki tərəfə minimum təzyiq imkanlarından da məhrum edəcək. Ona görə də, müdaxilə cəhdləri gözləniləndir.

Kremlin Rusiya tərəfindən işğal olunmuş Gürcüstanda super loyal hakimiyyətə malik olduğunu nəzərə alsaq, Moskva Cənubi Qafqazın digər ölkələrində öz siyasətini həyata keçirmək üçün sərhədlər və sülh məsələsindən istifadə etməyə çalışacaq”, - Kuroptev hesab edir.

Rauf Orucov