Daha gənc yaşlarda (adətən 20-40 yaşlar arasında) qan təzyiqi 90/60 və 120/80 mm civə sütununa bərabər olmalıdır. Daha yaşlı insanlarda bu rəqəm artır.

Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisi İlqar Tahiroğluya əsasən, bu sahədə normalar zaman-zaman dəyişir. Amma yüksək qan təzyiqinin olması barədə danışmaq üçün sistolik təzyiqin 140 mm civə sütunundan yuxarı və diastolik təzyiqin 90 mm civə sütunundan "yuxarı olması kifayətdir".

Dünyada təxminən 1,28 milyard insan hipertoniyadan əziyyət çəkir, onların çoxu (üçdə ikisi) aşağı və orta gəlirli ölkələrdə yaşayır. Hipertoniya bütün dünyada əsas ölüm səbəblərindən biridir, BMT bildirir.

Qan təzyiqinin yüksək olmasını necə öyrənməli?

Yüksək qan təzyiqi olanlar arasında təxminən 46 faizin bu barədə xəbəri olmur, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının statistikası göstərir.

Yüksək qan təzyiqini adətən xarici əlamətlərlə müəyyən etmək mümkün olmur. Onun olub-olmadığını öyrənməyin yeganə yolu onu yoxlamaqdır. Bu, tez və asan bir prosedurdur və yəqin ki, həkimin qəbulunda bunu dəfələrlə etmisiniz.

Əgər yüksək qan təzyiqiniz varsa, həkim onun müntəzəm ölçülməsini tövsiyə edə bilər.

Hipertoniyanın tipik simptomları hansılardır?

Hipertoniya "səssiz qatil" adlanır.

Ondan əziyyət çəkənlərin çoxu problemin olduğunu bilmir. Çünki hipertoniya heç bir əlamət olmadan, simptomsuz keçə bilər.

Buna görə də, belə hallara şübhə yaranarsa, qan təzyiqini mütəmadi ölçmək vacibdir.

Bəzi hallarda hipertoniya, səhər tezdən baş ağrıları, burun qanamaları, anormal ürək döyünməsi, bulanıq görmə və qulaqlarda cingilti ilə müşayiət oluna bilər.

Şiddətli hipertoniya zəiflik, ürəkbulanma, qusma, çaşqınlıq, daxili gərginlik, sinə ağrısı və əzələ titrəməsinə səbəb ola bilər.

Hipertoniya üçün risk faktorları hansılardır?

Hipertoniyanın yaranmasına aparan risk faktorları şərti olaraq iki yerə bölmək olar, Ümumdünya Səhiyyə təşkilatının saytında deyilir.

Birinci qrupa, o cümlədən yaşı 65-dən yuxarı olanlar, diabet və ya böyrək xəstəliyindən əziyyət çəkənlər aid edilir. Yəni, buraya bizdən asılı olmayan amillər daxildir.

İkinci qrupda isə dəyişə biləcək faktorlar sadalanır. Bunlar pəhrizdə yüksək səviyyədə doymuş yağları, duzun və alkoqolun olmasıdır.

Həkimlər həmçinin sağlam qidalanma və fiziki aktivliyin xeyrini qeyd edirlər.

Yüksək qan təzyiqinin fəsadları nədir?

Yüksək qan təzyiqi ən təhlükəli xəstəliklərdən biri sayılır. O, ürək tutması və beyin qanaması törədə bilər.

Yüksək qan təzyiqinin başqa fəsadları da məlumdur. Geniş yayılan xəstəlik yaxşı tədqiq olunsa da, onun yaranması ilə bağlı bir çox suallar hələ də öz cavabını tapmayıb.

Yüksək təzyiq zamanında müdaxilə edilməzsə, o, ağır fəsadlar əmələ gətirir.

Ürək-damar sistemində, beyin qan dövranında pozğunluqlar və buna bağlı olaraq insult, damar divarlarındakı problemlər, böyrəkdə baş verən problemlər yüksək təzyiqin nəticəsi kimi yarana bilir, tibb mütəxəssisi İlqar Tahiroğlu deyir.

"Bu səbəbdən yüksək təzyiq mütləq şəkildə erkən diaqnoz qoyulub nəzarət altına alınmalıdır".

Əgər uzun müddət ərzində qan təzyiqi nəzarət altında saxlanılmasa, damarlar zədələnə bilər, Almaniyada işləyən həkim Ümüd Səlimzadə deyir: "Bu trombların əmələ gəlməsinə və ağır hallarda damarın partlamasına (infarkt və insultlara) səbəb olur".

Bir çox halda həyat tərzinin dəyişikliyi, duz miqdarının azaldılması və hərəkətliliyin artırılması ilə bu təzyiq dərman müdaxiləsinə gərək qalmadan rahatlıqla nəzarət altına alınır.

İndi təzyiqölçən aparatlar çoxdur və onlar arasında seçim etmək asan olmaya bilər. Bu suala cavab verən mütəxəssislər hesab edirlər ki, biləyə taxılan təzyiqölçən aparatlardan imkan daxilində istifadə edilməməlidir.

"Çünki onlar keyfiyyətsiz aparatlardır və göstəriciləri çox vaxt düzgün olmur", - Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Kardiologiya kafedrasının müdiri Faiq Quliyev deyir.