Əsrimizin ən böyük bəlalarından olan narkotikdən özümüzü və yaxınlarımızı necə qoruya bilərik? Cəmiyyətimizdə, ailəmizdə, ən yaxınımızda gündən-günə böyüyən bu fəlakətin əlamətləri nədir? Onu necə müəyyən etməli?

Pressklub.az mütəxəssis rəylərindən toplanmış məlumatları təqdim edir.

Nələrə diqqət etməli?

Bir qayda olaraq, yaxınlarınızda və ya ailə üzvlərində narkotik istifadəsinin erkən əlamətləri bəzi prozaik səbəblərlə izah olunur - yorğunluq, əsəbi vəziyyət, bundan başqa təhsil, iş, münasibətlər barədə narahatlıq.

Əhval-ruhiyyənin dəyişməsi, evdən izaholunmaz yoxa çıxma və planlaşdırılmamış qayıdışlar, vədlərin və qarşılıqlı öhdəliklərin tez-tez pozulması, gözlənilməz səbəblərlə pul tələb edilməsi, gün ərzində yuxululuq və gecələr yuxusuzluq, iştahanın azalması və ya onun kəskin artması, çoxlu miqdarda şirniyyat yemək istəyi.

Hərəkətlərdəki dəyişikliklərə də diqqət yetirməyə dəyər - bəzən yavaş, bəzən sürətli, hərəkətlərin koordinasiyasının pozulması və yerişin sabitliyi, nitq pozğunluğu, yaxşı əhval-ruhiyyədən əsəbilik və aqressivliyə keçid, pulun və qiymətli əşyaların yoxa çıxması.

Şübhələri necə yoxlamaq olar?

Mütəxəssislər bildirir ki, əgər şəxsin narkotik vasitələrdən istifadə etdiyinə dair şübhələr varsa, narkoloji xidmətin qaynar xəttində pulsuz məsləhət ala bilərsiniz. İxtisaslı həkimlər düzgün suallar verərək, şübhələri aradan qaldıracaq və ya təsdiq edəcək, psixoloji dəstək verəcəklər. Bundan əlavə, zəng edənə hansı növ peşəkar yardımın və haradan əldə oluna biləcəyi izah ediləcək, yaxınınızı məsləhətləşməyə gəlməyə, müalicəyə başlamağa ən yaxşı şəkildə necə inandırmağı öyrədəcəklər.

Şübhələr təsdiqlənərsə, nə etməli?

Şübhələr təsdiqlənərsə, həkimə müraciət etmək lazımdır. Bunun üçün düzgün vaxt seçmək və narkotikdən istifadə edən şəxslə bir mütəxəssisə baş çəkmək və problemin həlli yolları barədə sakitcə danışmaq lazımdır.

Əgər narkotik vasitələrdən istifadə edən şəxs özü dərhal kömək istəməyə razı deyilsə, aşkar olanı inkar edirsə, o zaman özünüz məsləhətləşməyə gedin, müalicənin proseduru və qaydaları ilə tanış olun, həmçinin motivasiya etməyin yollarını öyrənin.

Əgər insan narkotikdən istifadə etməyə başlayıbsa, mütəxəssislərin köməyi olmadan öhdəsindən gəlmək çox çətin və risklidir. Narkotik istifadəçinin beyninin işini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirir, şəxsiyyətini dəyişdirir, narkotik istifadəsi onun üçün ən vacib prioritetə çevrilir. Zaman keçdikcə təkcə zehni deyil, həm də fiziki asılılığın əlamətləri görünür. Narkomaniya insan fəaliyyətinin bütün səviyyələrinə təsir göstərir: bioloji, psixoloji, fiziki, sosial.

Bir insanın tam həyata qayıtmasına kömək etmək üçün xeyli iş görülməlidir. Diaqnostika, müalicə, reabilitasiya, aludəçiliyin kəskinləşməsinin qarşısının alınması və düzgün qidalanma, fiziki fəaliyyət, habelə spirtli içkilərdən imtina etmək, sağlam həyat tərzi.

Əlbəttə, yaxınların öz sevgisi və dəstəyi ilə həkimlərə kömək etməsi çox vacibdir. Necə deyərlər, hamı birlikdə hərəkət etməlidir.