Mənbə:  The Washington Post

Tərcümə: Turan

İsrailin kəşfiyyat xidməti Mossad, Livanın Hizbullah qrupunun rabitə şəbəkəsini iflic etmək üçün iki ildən artıq müddətdir bir əməliyyat planlaşdırırdı. Bu barədə Amerika, İsrail və Yaxın Şərq mənbələrinə istinadən The Washington Post məlumat yayıb. Hizbullah tərəfindən istifadə edilən minlərlə peyceri hədəfə alan əməliyyat, son illərdə Mossadın həyata keçirdiyi ən mürəkkəb planlardan biri kimi qiymətləndirilir.

The Washington Post-un verdiyi məlumata görə, Mossadın strategiyası ilk olaraq radiodan istifadə edən rabitə cihazlarına qarşı yönəldilmişdi. Lakin sonradan Hizbullah üzvlərinin peycerlərinə partlayıcı qurğular yerləşdirməklə əməliyyatın miqyasını genişləndirdilər. Hizbullahın mobil telefonların izlənməsindən yayınmaq məqsədilə peycerlərdən istifadə etməsi, onları bu gizli əməliyyat üçün ideal hədəf halına gətirib.

Planın başlanğıcı 2022-ci ilə gedib çıxır, həmin vaxt Mossad, Tayvanın Apollo şirkəti tərəfindən istehsal edilən cihazlardan istifadə edərək Hizbullahın rabitəsini pozmaq üçün fürsət görüb. Lakin peycerlər, Apollo-nun xəbəri olmadan, İsraildə lisenziya əsasında istehsal edilib və Mossad, bu dövrdə həmin cihazlara güclü partlayıcılar yerləşdirib.

Hesabatda qeyd olunur ki, 17 sentyabr tarixində Mossad, həmin peycerlərin sinxron partladılmasını həyata keçirib, nəticədə 30-dan çox Hizbullah üzvü ölüb və 2000-dən çox insan yaralanıb. Yarım saat ərzində cihazlar Livan ərazisində partladılıb, bu da böyük çaşqınlıq və narahatlığa səbəb olub. Ertəsi gün isə qrup üzvləri tərəfindən istifadə edilən noutbuklar, radiolar və digər elektron cihazlarda partlayışlar baş verib və bu, genişmiqyaslı təxribat kampaniyasını ortaya qoyub.

Hizbullahın peycerlərdən istifadəsi qrupun mobil telefonların izlənmə riskindən qorunması üçün nəzərdə tutulmuşdu. Lakin Mossad bu asılılıqdan faydalanaraq cihazlara uzaqdan aktivləşdirilən partlayıcı qurğular yerləşdirib. WP-nin məlumatına görə, hücum günü bütün pozulmuş peycerlərə şifrələnmiş bir mesaj göndərilib, bu da istifadəçilərin iki düyməni eyni vaxtda basmasını tələb edib – bu isə partlayışları işə salmaq və döyüşçülərin hər iki əlini zədələmək məqsədini güdüb.

Analitiklər bu hadisəni Hizbullahın təhlükəsizliyinə ciddi zərbə kimi dəyərləndiriblər. Hadisədən sonra Hizbullahın rəhbərliyi rabitə strategiyasını yenidən nəzərdən keçirmək məcburiyyətində qalıb və bunu böyük kəşfiyyat uğursuzluğu kimi qəbul ediblər.

WP-nin araşdırması göstərib ki, Mossad əməliyyat zamanı cihazların mürəkkəb təchizat zəncirindən istifadə edib. Hizbullah peycerləri Macarıstanda fəaliyyət göstərən BAC Consulting şirkəti vasitəsilə sifariş edib. Bu şirkət Tayvan istehsalçısı Gold Apollo ilə lisenziya razılaşması əsasında qrup üçün cihazları təmin edib. BAC Consulting-in fiziki istehsal müəssisələri olmadığı bildirilir və o, əsasən cihazların istehsalçısı ilə son istifadəçi arasında vasitəçilik edən örtük rolunu oynayıb.

Hesabata görə, peycerlər limanda bir neçə ay müddətində gömrük rəsmiləşdirilməsini gözləyərkən Mossad həmin cihazlara daxil olaraq litium-ion batareyaların ətrafında partlayıcı qurğular yerləşdirib. Hərbi dərəcəli partlayıcı maddələr, məsələn, pentaeritritol tetranitrati (PETN) istifadə olunduğu və bunun partlayışın təsirini gücləndirdiyi ehtimal edilir.

BAC Consulting-in əsasən yaşayış zonasından fəaliyyət göstərdiyi və minimal fiziki varlığa malik olduğu qeyd olunur. Əsl idxal və paylanma isə Sofiyada yerləşən Norta Global vasitəsilə həyata keçirilib. Bu çoxpilləli vasitəçilik şəbəkəsi Mossadın əməliyyatının kökünü gizlədib və Hizbullaha cihazların mənbəyini izləməkdə çətinlik yaradıb.

Misli görünməmiş hücum İsrail və Hizbullah arasında gərginliyi daha da artırıb və hər iki tərəf yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirilib. Peycerlərin partladılmasından sonra İsrail Livanla sərhədinə bir IDF diviziyası yerləşdirib, Hizbullah isə İsrailin şimal bölgələrinə kütləvi hücumlar təşkil edib. Bu eskalasiya hər iki tərəf arasında genişmiqyaslı müharibənin yenidən alovlanacağına dair narahatlıqları artırıb.

Mossad hadisə ilə bağlı rəsmi açıqlama verməyib, lakin hücumun Hizbullahın əməliyyat təhlükəsizliyinə və üçüncü tərəf təchizatçılarına olan inamına uzunmüddətli təsir göstərməsi gözlənilir. Qrupun rəhbərliyi üzvlərə mobil telefonlardan istifadənin təhlükəsiz olmadığını bildirərək onları peycerlərdən istifadə etməyə çağırmışdı.

Hadisə Mossadın kibermüharibə və kəşfiyyat əməliyyatlarındakı bacarıqlarını bir daha nümayiş etdirib və gələcək gizli əməliyyatlar üçün presedent yaradıb. Araşdırmalar davam etdikcə, təxribat əməliyyatının tam miqyası hələlik məlum olmasa da, bu hadisə artıq İsrail və Hizbullah arasındakı münaqişənin yeni dönüş nöqtəsi kimi qiymətləndirilir.