İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölməsindən sonra ölkə konstitusiyasına əsasən müvəqqəti prezident olmağa hazırlaşan İranın birinci vitse-prezidenti, 68 yaşlı Məhəmməd Möhbər haqqında bəzi əsas faktları təqdim edirik.

* Müvəqqəti prezident kimi Möhbər prezidentin ölümündən sonra 50 gün ərzində yeni prezident seçkilərini təşkil edən parlamentin spikeri və məhkəmə hakimiyyətinin başçısı ilə birlikdə üç nəfərdən ibarət şuraya daxildir.

* 1955-ci il sentyabrın 1-də anadan olan Möhbər də Rəisi kimi bütün hökumət işlərində son söz sahibi olan Ali Rəhbər Əli Xamneyiyə yaxın sayılır. Rəisi 2021-ci ildə prezident seçiləndə Möhbər birinci vitse-prezident oldu.

* Möhbər oktyabr ayında Moskvaya səfər edən və Rusiya ordusuna yer-yer raketləri və daha çox pilotsuz təyyarələr tədarük etməyə razılaşan İran rəsmilərinin bir qrupuna daxil idi, mənbələr o zaman “Reuters”ə bildiriblər. Qrupun tərkibinə İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun iki yüksək vəzifəli məmuru və Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının bir nümayəndəsi də daxil idi.

* Möhbər əvvəllər ali liderlə əlaqəli olan “Setad” investisiya fonduna rəhbərlik edirdi.

* 2010-cu ildə Avropa İttifaqı Möhbəri “nüvə silahları və ya ballistik raketlərlə bağlı fəaliyyətlərdə” iştirak etdiyi iddia edilən şəxslər və qurumlar siyahısına daxil etdi. İki il sonra o, siyahıdan çıxarılıb.

* 2013-cü ildə ABŞ Maliyyə Nazirliyi “Setad” və onun nəzarət etdiyi 37 şirkəti sanksiyaya məruz qalan qurumlar siyahısına daxil etdi.

* Tam adı “Setad Ejraye Farmaneh Həzrət İmam” və ya İmamın Əmrinin İcrası Qərargahı olan “Setad” İslam Respublikasının qurucusu, Xameneinin sələfi Ayətullah Ruhullah Xomeyninin əmri ilə yaradılıb. O, köməkçilərinə 1979-cu il İslam İnqilabından sonrakı xaotik illərdə tərk edilmiş mülkləri satmağı və idarə etməyi tapşırıb, gəlirin böyük hissəsi xeyriyyəçiliyə yönəldilib. (Turan)